Polska cechuje się dość restrykcyjną polityką narkotykową bazującą na założeniu, że trzeba kryminalizować i karać również posiadanie tak zwanych miękkich narkotyków. Wydaje się, że w najbliższym czasie sytuacja raczej nie ulegnie zmianie. Zatem pytania dotyczące tego, co grozi za posiadanie marihuany będą wciąż często zadawane przez internautów. Postanowiliśmy udzielić precyzyjnej odpowiedzi na wspomniane pytania, ponieważ niektóre artykuły internetowe wprowadzają czytelników w błąd. Chodzi między innymi o to, co grozi za posiadanie marihuany w małej ilości. Ważne informacje dotyczą również popularnego od pewnego czasu tematu marihuany medycznej oraz zasad jej legalizacji. Taka legalizacja oczywiście nie obejmuje sprzedaży marihuany na cele pozamedyczne.
Legalizacja dotyczy jedynie marihuany medycznej …
Wspomniana już wcześniej legalizacja marihuany medycznej to temat, który wzbudził uzasadnione zainteresowanie. Tej zmiany raczej nie należy postrzegać jako zapowiedzi liberalizacji polityki narkotykowej w Polsce. Warto pamiętać, że na gruncie rodzimego ustawodawstwa podział na tak zwane miękkie i twarde narkotyki nadal nie występuje. Jeżeli chodzi o zasady legalizacji marihuany medycznej, to dokładnych informacji udziela ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. 2005 nr 179 poz. 1485). Artykuł 33a tego aktu prawnego informuje, że ziele konopi innej niż włóknista oraz produkt jego przetworzenia może stanowić surowiec farmaceutyczny przeznaczony do produkcji leków.
Przed wprowadzeniem medycznej marihuany na rynek (jako leku na receptę) potrzebne jest jednak pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Wspomniane pozwolenie wydaje się na pięć lat po sprawdzeniu m.in. zezwolenia udzielonego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Wymogom prawnym określonym przez ustawę prawo farmaceutyczne podlega uprawa marihuany na cele lecznicze. Osoby pytające, co grozi za posiadanie marihuany mają oczywiście na myśli narkotyk używany do celów innych niż leczenie.
Umorzenie postępowania to wyjątkowe rozwiązanie
Już wcześniej wspomnieliśmy, że czasem w Internecie pojawiają się nieprecyzyjne informacje dotyczące możliwości umorzenia postępowania karnego lub śledztwa przeciwko osobie posiadającej niewielką ilość narkotyków na użytek własny. O takiej możliwości wprowadzonej do prawa w 2011 roku mówi artykuł 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Warto jednak pamiętać, że dodatkową przesłanką umorzenia postępowania lub śledztwa (poza niewielką ilością środków odurzających lub substancji psychotropowych na własny użytek) jest stwierdzenie, iż zastosowanie kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności czynu oraz niewielki stopień jego społecznej szkodliwości. Co ważne, postanowienie o umorzeniu postępowania może wydać sąd (już po wniesieniu aktu oskarżenia) albo Policja. W tym drugim przypadku, konieczna będzie jednak zgoda prokuratora nadzorującego.
Osoby pytające, co grozi za posiadanie marihuany powinny wiedzieć, że podstawowa kara za posiadanie narkotyków (środków odurzających lub substancji psychotropowych) wynosi do 3 lat więzienia. Jednak posiadaczowi marihuany zwykle grozi mniej dotkliwa sankcja karna. Mianowicie, w sprawach mniejszej wagi, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii określa karę jako grzywnę, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do roku (zobacz art. 62 ust. 3 tego aktu prawnego). W przypadku posiadania znacznej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych, ustawodawca przewidział natomiast dziesięcioletni limit kary więzienia. Mniej dotkliwe kary dotyczą tzw. nowych substancji psychoaktywnych (patrz art. 62b), do których marihuana jednak się nie zalicza.
Ustawa nie określa co to jest mała ilość narkotyków
W kontekście odpowiedzi na pytanie, co grozi za posiadanie marihuany nie można pominąć jeszcze jednej kwestii. Jest ona związana z umorzeniem postępowania wobec osób dysponujących małą ilością narkotyków. Warto wiedzieć, że ustawodawca nie określił dokładnie, co należy rozumieć jako „ilość nieznaczną, przeznaczoną na własny użytek sprawcy”. Doktryna wskazuje, że ilość narkotyku uzasadniająca umorzenie postępowania na podstawie artykułu 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie powinna przekraczać kilku gramów (zobacz na przykład: P. Gensikowski, Materialnoprawne ujęcie przesłanek instytucji przewidzianej w art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, Prok. i Pr. 2015/10).
Może się jednak okazać, że sąd nie skorzysta z opcji umorzenia postępowania biorąc pod uwagę wcześniejszą karalność i sposób życia oskarżonego (przykład: Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 29 czerwca 2015 r. - sygnatura akt II K 58/12). W sprawie rozpatrywanej przez sieradzki sąd, oskarżony nie mógł liczyć na łaskawość Temidy mimo posiadania zaledwie 0,41 grama marihuany. Przyczyną były zarzuty o inne przestępstwa narkotykowe. Warto też dodać, że umorzenie postępowania nie będzie możliwe w razie posiadania części narkotyków na potrzeby innych osób (zobacz: B. Kurzępa [w:] W. Kotowski, A. Ważny, B. Kurzępa, Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, wyd. III, LEX/el. 2022, art. 62(a)).
Ekspert też wyjaśni co grozi za posiadanie marihuany
Nie ulega wątpliwości, że osoba zamierzająca uzyskać szerszą odpowiedź na pytanie, co grozi za posiadanie marihuany powinna skonsultować się z ekspertem prawnym. Pomoc specjalisty prawnego będzie bardzo cenna również w kontekście możliwych konsekwencji za posiadanie innych narkotyków niż marihuana. Oczywiście, surowo karane są też pozostałe przestępstwa narkotykowe. Chodzi między innymi o sprzedaż środków odurzających albo substancji psychotropowych i/lub ich wytwarzanie. Warto w tym kontekście pamiętać, że sankcje karne z dużej mierze zależą od okoliczności sprawy.
