Trudno ukryć, że w przypadku określeń różnych form prowadzenia działalności gospodarczej mamy do czynienia z leksykalnym bałaganem. Niestety, działalność naszego ustawodawcy często powoduje dodatkowe komplikacje. Przykład stanowi określenie „przedsiębiorca”, które może się kojarzyć z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Warto jednak zwrócić uwagę, że w przepisach słowo „przedsiębiorca” czasem odnosi się również do spółek - w tym nawet dużych spółek akcyjnych. Jako przykład można wymienić chociażby przepisy z kodeksu cywilnego dotyczące rękojmi. Pewne nieporozumienia może powodować również określenie „duży przedsiębiorca”, które czasem pojawia się w artykułach na temat prowadzenia działalności gospodarczej. Postanowiliśmy zatem wyjaśnić, kim jest duży przedsiębiorca w rozumieniu obecnych przepisów. Co ciekawe, wprost nie podają one definicji dużego przedsiębiorcy.
Mikro, małe oraz średnie firmy są mniejsze od dużych
Samo określenie „duży przedsiębiorca” najczęściej pojawia się w nawiązaniu do ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 646). Wspomniany akt prawny kompleksowo regulujący aspekty działalności gospodarczej w Polsce zastąpił wcześniejszą ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807). Ustawa z 2018 roku podobnie jak poprzednia wprowadziła klasyfikację przedsiębiorców ze względu na skalę ich działania. Co ciekawe, obydwie ustawy nie określają bezpośrednio kim jest duży przedsiębiorca. Trzeba zatem domniemywać, że taki przedsiębiorca nie spełnia zarówno definicji przedsiębiorcy mikro, małego, jak i średniego.
Wedle aktualnej wersji ustawy prawo przedsiębiorców, za małego można uznawać przedsiębiorcę, który spełniał łącznie następujące warunki w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- średnioroczne zatrudnienie poniżej 50 pracowników oraz
- roczny obrót netto ze sprzedaży i operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 10 milionów euro lub suma aktywów z bilansu sporządzonego na koniec jednego z lat obrotowych nie większa niż 10 milionów euro
Działalność na jeszcze mniejszą skalę prowadzi mikroprzedsiębiorca cechujący się według przepisów następującymi cechami w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- średnioroczne zatrudnienie do 10 pracowników oraz
- roczny obrót netto ze sprzedaży i operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro lub suma aktywów z bilansu sporządzonego na koniec jednego z lat obrotowych nieprzekraczająca 2 milionów euro
Prawo przedsiębiorców podaje nam również, kim wedle przepisów jest średni przedsiębiorca. Mowa o firmie niebędącej mikroprzedsiębiorcą i małym przedsiębiorcą, która w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- wykazała średnioroczne zatrudnienie mniejsze niż 250 pracowników oraz
- posiadała roczny obrót netto ze sprzedaży i operacji finansowych na poziomie co najwyżej 50 milionów euro lub sumę aktywów z bilansu sporządzonego na koniec jednego z lat obrotowych nie większą niż 43 miliony euro
Powyższe warunki kwalifikacji jako średni przedsiębiorca zawsze muszą być spełnione łącznie.
Duży przedsiębiorca - przepisy podają pośrednią definicję
Kim w świetle powyższych definicji jest zatem duży przedsiębiorca, którego przepisy niestety nie definiują bezpośrednio? Otóż, musi być to firma prowadząca działalność na większą skalę niż mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca oraz średni przedsiębiorca. Duży przedsiębiorca ma następujące cechy w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- średnioroczne zatrudnienie wynoszące przynajmniej 250 pracowników* oraz/lub
- roczny obrót netto ze sprzedaży i operacji finansowych przekraczający równowartość 50 milionów euro i suma aktywów z bilansu sporządzonego na koniec jednego z lat obrotowych większa niż 43 miliony euro
*- Uwaga: podobnie jak w poprzednich przypadkach, średnioroczne zatrudnienie powinno być ustalane w przeliczeniu na pełne etaty - bez uwzględnienia pracowników na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich, urlopach opiekuńczych i urlopach wychowawczych, a także bez wliczenia osób zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Jak widać, duży przedsiębiorca w świetle ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców to już całkiem spora firma. Zakwalifikowanie danej firmy jako dużej może mieć spore znaczenie w kontekście możliwości skorzystania z pomocy publicznej de minimis.
Duży przedsiębiorca posiada pewne dodatkowe obowiązki
Warto wiedzieć, że duży przedsiębiorca powinien informować partnerów biznesowych o swoim statusie w każdej zawieranej z nimi umowie. Co więcej, ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. 2013 poz. 403) informuje, że termin zapłaty nie może przekraczać 60 dni od daty wystawienia faktury lub rachunku jeśli dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty jest duży przedsiębiorca, a drugą stroną transakcji - mikroprzedsiębiorca albo mały/średni przedsiębiorca. Wspomniane rozwiązanie ustawodawca wprowadził, aby chronić mniejsze firmy, które ze względu na ograniczone zasoby kapitału obrotowego są bardziej wrażliwe na zatory płatnicze. Należy dodać, że według przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 roku, część dużych przedsiębiorców musi też składać sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
