Niedawno przygotowaliśmy konkretny artykuł, który odpowiadał na pytanie, ile wynoszą koszty sądowe w sprawach cywilnych. Warto pamiętać, że koszty postępowania sądowego dotyczą nie tylko spraw cywilnych. Postępowanie karne posiada zupełnie inną specyfikę aniżeli postępowanie cywilne, gdzie mamy do czynienia ze sporem dwóch równoprawnych stron. Mimo tego, koszty sądowe występują również w sprawach karnych. Postanowiliśmy wyjaśnić, ile one wynoszą. Odpowiedź na pytanie, ile wynoszą koszty sądowe w sprawach karnych wydaje się bowiem bardzo ważna z punktu widzenia oskarżonego.
Koszty sądowe w sprawach karnych to opłaty oraz wydatki
Koszty sądowe w przypadku spraw cywilnych dzielą się na opłaty i wydatki. Warto wiedzieć, że identyczna zasada dotyczy również spraw karnych. W przypadku postępowania karnego, mówimy jednak o wydatkach ponoszonych przez Skarb Państwa. Można do nich zaliczyć chociażby koszty dotyczące wynagrodzenia biegłych, pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, doręczenia wezwań oraz przewozu oskarżonego, świadków i biegłych. Koszty sądowe w sprawach karnych związane z wydatkami Skarbu Państwa mogą być znacznie większe kwotowo aniżeli suma opłat.
Warto wiedzieć, że wydatki w sprawach karnych tylko tymczasowo pokrywa Skarb Państwa. Po skazaniu danej osoby z oskarżenia publicznego, sąd nakazuje takiemu skazanemu w ramach wyroku pokrycie kosztów sądowych poniesionych przez Skarb Państwa. Skazany musi też pokryć wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Jeżeli oskarżony nie został skazany za wszystkie zarzucane mu przestępstwa z oskarżenia publicznego, to Skarb Państwa ostatecznie pokryje część wydatków. Oskarżony nie poniesie wydatków związanych z oskarżeniem w części uniewinniającej lub umarzającej postępowanie.
Jeżeli chodzi o sprawy z oskarżenia prywatnego, to wyrok skazujący będzie uwzględniał konieczność pokrycia kosztów procesu poniesionych przez oskarżyciela prywatnego (w tym kosztów pomocy prawnej dla takiej osoby). Dodatkowo skazany za przestępstwo ściągane z oskarżenia prywatnego pokryje wydatki sfinansowane przez Skarb Państwa, z których wnoszenia oskarżyciel prywatny został zwolniony. W razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania, koszty procesowe ponosi oskarżyciel prywatny. Koszty procesowe to suma kosztów sądowych i uzasadnionych wydatków stron (m.in. na ustanowienie w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika).
Ile wynoszą koszty sądowe w sprawach karnych dot. opłat?
Jeżeli chodzi o opłaty sądowe w sprawach karnych, to ich wysokość została jednoznacznie ustalona przez przepisy. Odpowiednie stawki podaje ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. 1973 nr 27 poz. 152). W ramach najważniejszych przykładów wyjaśniamy poniżej, ile wynoszą koszty sądowe w sprawach karnych związane z opłatami. Warto zwrócić uwagę na następujące opłaty:
- opłatę wnoszoną w razie skazania w pierwszej instancji na karę pozbawienia wolności lub na karę ograniczenia wolności, która wynosi odpowiednio: pozbawienie/ograniczenie wolności do 3 miesięcy - 60 zł, od 3 miesięcy do 6 miesięcy - 120 zł, od 6 miesięcy do 1 roku - 180 zł, od 1 roku do 2 lat - 300 zł, od 2 lat do 5 lat - 400 zł, od 5 lat do 15 lat albo 25 lat - 600 zł
- procentową opłatę pobieraną od skazanych na karę grzywny w pierwszej instancji, wynoszącą 10% grzywny i minimum 30 zł lub 20% grzywny jeśli została ona orzeczona razem z karą pozbawienia wolności
- opłatę należną w przypadku odstąpienia od wymierzenia kary - na poziomie 30 zł
- opłatę naliczaną w razie warunkowego umorzenia postępowania na poziomie od 60 zł do 100 zł
- opłatę, którą oskarżony musi wnieść w razie nieuwzględnienia apelacji na jego korzyść dotyczącej winy lub kary zasadniczej (wspomniana opłata za postępowanie odwoławcze jest taka sama, jak opłata w pierwszej instancji)
- niższą opłatę za nieuwzględnioną apelację oskarżonego (stawka 30 zł), która nie dotyczyła winy lub kary zasadniczej
- opłatę (80 zł) od wniosku dotyczącego odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności albo kary ograniczenia wolności
- opłatę za wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania odroczonej kary pozbawienia wolności (100 zł)
- opłatę (60 zł) dotyczącą wniosku o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności albo kary aresztu
- opłatę za wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub zwolnienie z odbywania reszty kary ograniczenia wolności albo środka karnego (45 zł)
W ramach odpowiedzi na tytułowe pytanie (ile wynoszą koszty sądowe w sprawach karnych?), warto wspomnieć, że czasem pewną kwotę (60 zł - 240 zł) musi zapłacić oskarżyciel posiłkowy lub prywatny. Ma to miejsce, jeżeli doszło do uniewinnienia oskarżonego. Sąd może jednak odstąpić od wymierzenia takiej opłaty dla oskarżyciela niebędącego prokuratorem albo ją obniżyć biorąc pod uwagę zakres uniewinnienia.
