W dalszym ciągu, zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego może być przez niektóre osoby potraktowane jako przejaw złośliwości. Nastawienie społeczeństwa w tym kontekście powoli się jednak zmienia. Warto pamiętać, że wspomniane zgłoszenie często stanowi konieczność dla osoby, która musi bronić swoich praw oraz interesów. Jako przykład można podać sytuację sąsiada, który obawia się, że stabilność jego lokalu zostanie naruszona ze względu na niezgłoszone usunięcie jednej ze ścian nośnych w mieszkaniu położonym poniżej. Innym przykładem może być reakcja na samowolę budowlaną, która powstaje zbyt blisko ogrodzenia i negatywnie wpływa na użyteczność sąsiedniej działki. Zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego bywa konieczne również w wielu innych sytuacjach. Postanowiliśmy wyjaśnić, w jaki sposób należy skutecznie dokonać takiego zgłoszenia. Wiele osób niestety popełnia błędy w tym zakresie.
Można poinformować urząd nie tylko o samowoli budowlanej
W pierwszej kolejności, na pewno warto wspomnieć, że zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego nie musi dotyczyć wyłącznie „dużej” samowoli budowlanej lub remontu ingerującego w konstrukcję bloku. Zdarzają się zgłoszenia nawet w tak banalnej z pozoru sprawie, jak samowolnie zamontowana przez sąsiada metalowa krata na korytarzu (zobacz np. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 grudnia 2018 r. - sygn. akt II OSK 227/17). Nadzór budowlany zajmuje się również zgłoszeniami dotyczącymi nieprawidłowej eksploatacji budynku. Chodzi między innymi o sytuacje, w których zły stan elewacji lub dachu powoduje zagrożenie nie tylko dla samych mieszkańców bloku, ale również dla pieszych i właścicieli zaparkowanych samochodów. Warto wiedzieć, że powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może nakazać właścicielowi lub zarządcy budynku wykonanie remontu ze względu na nieodpowiedni stan techniczny (zobacz art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane). Taki nakaz bywa podyktowany również niską estetyką budynku, która negatywnie wpływa na wartość sąsiednich nieruchomości. Lekceważenie nakazu remontowego (z podaną graniczną datą wykonania) może skończyć się wysoką grzywną, o czym świadczy przykładowy Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu o sygnaturze akt II SA/Po 1016/17.
Zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego - jak to zrobić?
Skoro już wiemy, jakimi przykładowymi sprawami zajmuje się nadzór budowlany, to warto wyjaśnić, jak powinno wyglądać zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego. Przede wszystkim trzeba podkreślić, że nie istnieje żaden ogólny wzór takiego pisma. Powinno ono zatem spełniać ogólne warunki dla każdego pisma urzędowego. Chodzi przede wszystkim o wskazanie daty i miejsca przygotowania dokumentu, a także o oznaczenie osoby składającej donos i urzędu jako adresata. Warto pamiętać, że zgłoszenie nieprawidłowości powinno zostać przesłane do powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego. Taki urząd zwany potocznie „PINB-em” znajduje się w każdym powiecie oraz mieście na prawach powiatu. Regułą jest to, że PINB nie wszczyna kontroli na podstawie anonimowych zgłoszeń. Wyjątki mogą dotyczyć jedynie sytuacji skutkujących poważnym ryzykiem dla zdrowia i życia ludzi. Dlatego dane nadawcy pisma (imię i nazwisko) oraz jego podpis i adres stanowią konieczny element pisemnego zgłoszenia nieprawidłowości do nadzoru budowlanego. Warto pamiętać, że inspektorat nadzoru budowlanego przed udostępnieniem akt postępowania osobie łamiącej przepisy powinien zanonimizować donos. Taki wymóg wynikający z przepisów o ochronie danych osobowych zapewnia, że imię i nazwisko osoby zgłaszającej nieprawidłowości pozostanie niejawne. Osoba wykonująca zgłoszenie nieprawidłowości do nadzoru budowlanego, powinna również pamiętać o dokładnym wskazaniu adresu problematycznej nieruchomości. Dodatkowo należy również krótko opisać na czym polegają stwierdzone nieprawidłowości. Zgłoszenie naruszeń prawa będące jednocześnie wezwaniem urzędu do przeprowadzenia kontroli, może także zawierać dowody (najczęściej zdjęcia). Jeśli dobrze udokumentujemy donos, to rośnie szansa, że będzie on podstawą do kontroli.
