Najwięcej przypadków nieumyślnego spowodowania śmierci ma związek z ruchem drogowym. To nie tylko rezultat wskaźników wypadkowości drogowej, które w Polsce nadal są dość wysokie. Warto też pamiętać, że poruszanie się pojazdem mechanicznym stwarza największe potencjalne ryzyko nieumyślnego pozbawienia innej osoby życia. Kierowca, który spowodował tragiczny wypadek, oprócz wyrzutów sumienia musi się zmierzyć z odpowiedzialnością karną. Wyjaśniamy, czy nieumyślne spowodowanie śmierci w wypadku drogowym zawsze skutkuje karą więzienia. Warto również poruszyć kwestię związaną ze spowodowaniem tragicznego wypadku w stanie nietrzeźwości.
Sprawcy wypadku drogowego dotyczą nieco inne sankcje
W pierwszej kolejności, na pewno warto wspomnieć, że nieumyślne spowodowanie śmierci może być nieco inaczej karane w zależności od sytuacji. Trzeba pamiętać, że w kodeksie karnym znajdziemy zarówno ogólny artykuł 155 dotyczący nieumyślnego spowodowania śmierci (np. wskutek błędu lekarskiego), jak i artykuł 177 związany bezpośrednio z ruchem drogowym. Wspomniany artykuł 155 KK mówi, że nieumyślne spowodowanie śmierci jest karane więzieniem trwającym od 3 miesięcy do 5 lat.
Natomiast w przypadku typowo „drogowego” artykułu 177 paragraf 2 kodeksu karnego, przewidziana kara pozbawienia wolności za nieumyślne spowodowanie śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wynosi od 6 miesięcy do 8 lat. Widzimy zatem, że ustawodawca postanowił ostrzej karać kierowców za nieumyślne spowodowanie śmierci. Mowa o sytuacji, w której sprawca chociażby nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Ściganie przestępstwa określonego przez art. 177 par. 2 KK następuje z urzędu nawet jeśli jedyną ofiarą wypadku była osoba bliska dla sprawcy. Poprzedni paragraf (art. 177 par. 1 KK) wprowadza natomiast przeciwną zasadę.
Wspomniany artykuł 177 paragraf 1 KK wskazuje, że spowodowanie w tych samych okolicznościach średniego lub lekkiego uszczerbku na zdrowiu skutkuje karą pozbawienia wolności do 3 lat. Warto pamiętać, że przestępstwo określone przez art. 177 KK ze względu na swoją specyfikę zawsze ma charakter nieumyślny - nawet jeśli sprawca umyślnie naruszył przepisy ruchu drogowego (zobacz: Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2010 r. o sygnaturze akt V KK 96/10).
Nieumyślne spowodowanie śmierci: zawieszenie jest realne?
Osoby oskarżone o nieumyślne spowodowanie śmierci oprócz samego wymiaru kary często interesuje również to, czy możliwe jest warunkowe zawieszenie jej wykonania. Warto zatem wyjaśnić, że tak zwane „zawiasy” za nieumyślne spowodowanie śmierci są realną możliwością. Z punktu widzenia sprawców, złą wiadomością jest natomiast fakt, że warunkowe zawieszenie wykonania kary może być zastosowane tylko w razie pozbawienia wolności nieprzekraczającego jednego roku. Taka łagodna kara jest możliwa w przypadku analizowanego przestępstwa, ale zapada dość rzadko.
Sprawca odpowiadający za nieumyślne spowodowanie śmierci lub ciężki uszczerbek na zdrowiu (z art. 177 par. 2 KK) w ogóle nie może natomiast liczyć na warunkowe umorzenie postępowania. Taki wariant jest bowiem dopuszczalny tylko w razie przestępstw zagrożonych maksymalną karą więzienia nieprzekraczającą 5 lat. Zarówno warunkowe umorzenie postępowania, jak i warunkowe zawieszenie wykonania kary jest bardziej prawdopodobne jeśli kierowca spowodował lekkie lub średnie obrażenia ciała (patrz art. 177 par. 1 KK).
Nietrzeźwość powoduje poważniejsze konsekwencje
Nieumyślne spowodowanie śmierci nierzadko jest związane z prowadzeniem samochodu w stanie nietrzeźwości. Warto zatem wspomnieć o dodatkowych sankcjach, które grożą pijanemu kierowcy. Mianowicie, artykuł 178 kodeksu karnego wskazuje, że w razie nietrzeźwości kierowcy, jego odurzenia lub ucieczki z miejsca wypadku, minimalny wymiar kary więzienia za nieumyślne spowodowanie śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wynosi 2 lata. Maksymalny wymiar kary zostaje natomiast zwiększony o połowę (do 12 lat). To nie jedyna dodatkowa sankcja.
W opisywanej sytuacji dotyczącej nietrzeźwości, odurzenia lub ucieczki z miejsca kolizji, sąd orzeka nawiązkę (min. 10 000 zł) na rzecz co najmniej jednej ofiary wypadku lub przynajmniej jednego krewnego zmarłej ofiary. Jeśli nie można ustalić osoby, której przysługuje nawiązka, to kierowca skazany za nieumyślne spowodowanie śmierci lub inne przestępstwo z art. 177 KK (w warunkach zaostrzenia karalności) wpłaci pieniądze na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Kolejną sankcją za nieumyślne spowodowanie śmierci w stanie nietrzeźwości jest dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.
