Polskie prawo cywilne przewiduje dwa główne rodzaje odpowiedzialności cywilnej - kontraktową oraz deliktową. Odpowiedzialność deliktowa ma związek z czynami niedozwolonymi, czyli tak zwanymi deliktami. Przykładem odpowiedzialności deliktowej jest odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego, który spowodował szkodę w ruchu drogowym. Wspomniana odpowiedzialność deliktowa to temat, który dość często bywa opisywany w kontekście pomocy, jaką kancelarie prawne świadczą konsumentom. Usługi takich kancelarii dla przedsiębiorców częściej uwzględniają drugi rodzaj odpowiedzialności cywilnej. Mowa o odpowiedzialności kontraktowej za niewywiązanie się z umowy. Dobry prawnik (np. dobry prawnik Warszawa) może pomóc w dochodzeniu należytej rekompensaty za szkodę wynikającą z niewłaściwego wykonania umowy przez kontrahenta. Wsparcie eksperta prawnego będzie przydatne również wtedy, gdy ktoś próbuje od nas dochodzić roszczeń za niewywiązanie się z umowy.
Niewywiązanie się z umowy: co warto wiedzieć o odpowiedzialności?
Jeszcze przed dokładnym wyjaśnieniem, jak kancelaria prawna może pomóc w kontekście odpowiedzialności kontraktowej, warto wytłumaczyć, jakie są zasady oraz podstawy prawne takiej odpowiedzialności za niewywiązanie się z umowy. Kluczowe znaczenie ma artykuł 471 kodeksu cywilnego. Mówi on, że: „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Warto wiedzieć, że zgodnie z artykułem 6 kodeksu cywilnego, ciężar dowodu spoczywa na osobie wywodzącej z danego faktu skutki prawne.
Jeżeli zatem jedna strona obwinia drugą o niewywiązanie się z umowy, to powinna udowodnić, że taka umowa nie została w ogóle wykonana lub wykonano ją niewłaściwie. Co ważne, wierzyciel nie musi udowadniać winy dłużnika. Natomiast linia obrony dłużnika przed roszczeniami za niewywiązanie się z umowy może bazować na dwóch argumentach. Po pierwsze, chodzi o przekonanie sędziego, że umowa jednak została wykonana właściwie. Po drugie, dłużnik w razie niemożliwości udowodnienia właściwego wykonania umowy powinien wykazać, że niewykonanie umowy lub jej nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności on nie ponosi.
Niewywiązanie się z umowy: między nim i szkodą musi istnieć związek
W przypadku przepisów prawnych, definicje poszczególnych sformułowań i słów mają kluczowe znaczenie. Prawo cywilne pod tym względem nie stanowi żadnego wyjątku. Warto zatem wyjaśnić, jak na potrzeby odpowiedzialności kontraktowej definiowana jest szkoda. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1963 roku o sygnaturze akt III PO 31/63 wskazuje, że szkoda to różnica między obecnym stanem majątkowym poszkodowanego oraz hipotetycznym stanem, który zaistniałby, gdyby nie miało miejsca zdarzenie wywołujące szkodę. Zatem szkodę można definiować jako uszczerbek w majątku poszkodowanego powiększony o dodatkowe koszty związane z nieprawidłowym wypełnieniem umowy lub jej zupełnym niewypełnieniem.
Niewywiązanie się z umowy skutkuje odpowiedzialnością kontraktową, która uwzględnia zarówno straty poniesione przez poszkodowanego (wierzyciela), jak i utracone korzyści, które dana osoba lub firma mogłaby osiągnąć, gdyby szkoda nie miała miejsca. Przykładem jest sytuacja związana z nieprawidłową naprawą maszyny produkcyjnej, która na skutek następnej awarii uszkodziła inne elementy wyposażenia zakładu. Taka kolejna awaria skutkowała rzeczywistą szkodą na majątku firmy (łac. damnum emergens) i dodatkowo zmniejszyła spodziewane korzyści/zyski (łac. lucrum cessans) na skutek wymuszonej przerwy w pracy zakładu.
Decydującą kwestią na pewno jest związek przyczynowo-skutkowy, który łączy niewywiązanie się z umowy z zaistniałą szkodą. Dłużnik wzbraniający się przed zapłatą na pewno będzie chciał udowodnić, że wspomnianego związku nie ma, co jest kolejnym sposobem na uniknięcie odpowiedzialności finansowej. Nierzadko okazuje się, że w sprawach dotyczących odpowiedzialności kontraktowej potrzebny będzie dowód z opinii biegłego, co dodatkowo zwiększy koszty procesu dla przegranej strony.
Odpowiedzialność kontraktowa - ekspert pomoże każdej ze stron …
Sprawy cywilne dotyczące odpowiedzialności kontraktowej to przykład zagadnień, którymi często zajmują się kancelarie prawne. Ekspert prawny może udzielić cennego wsparcia dla obydwu stron sporu o rekompensatę za niewywiązanie się z umowy. W takiej sytuacji, na pewno konieczna będzie dokładna analiza dokumentów dostarczonych przez stronę dochodzącą roszczeń lub broniącą się przed roszczeniami. Ekspert prawny (np. dobry prawnik Warszawa) weźmie na siebie wszystkie uciążliwe czynności związane ze sporem sądowym.
