Szanowny Kliencie

Strona korzysta z plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej informacji na temat plików cookies znajdziesz w naszej Polityce prywatności.

Polityka prywatności Akceptuję

Odprawa pośmiertna - kiedy przysługuje bliskim?

Odprawa pośmiertna - kiedy przysługuje bliskim?

Śmierć najbliższego to nie tylko bardzo bolesny emocjonalny cios, ale również poważny problem finansowy jeśli zmarła osoba była głównym żywicielem rodziny. Trudno się zatem dziwić, że codziennie wiele osób szuka w Google informacji o tym, kiedy najbliższym członkom rodziny zmarłego przysługiwać będzie tak zwana odprawa pośmiertna. Wspomniane świadczenie ustawodawca przewidział właśnie jako rozwiązanie przynajmniej częściowo kompensujące skutki nagłego spadku dochodów rodziny. W związku ze znaczeniem ważnego tematu, jakim jest odprawa pośmiertna postanowiliśmy wyjaśnić, kiedy dokładnie powinno zostać wypłacone takie świadczenie. Informujemy również, w jakiej sytuacji przedsiębiorca nie ma obowiązku finansowego wspomagania najbliższej rodziny zmarłego. 

Odprawa pośmiertna przysługuje zatrudnionym na etacie 

 

Na wstępie warto wyjaśnić, że ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141) zawiera dokładne informacje dotyczące tego, ile wynosi odprawa pośmiertna. Kodeks pracy informuje także o zasadach przyznawania wspomnianego świadczenia. Na tej podstawie można wnioskować, że odprawa pośmiertna (w rozumieniu kodeksu pracy) przysługuje głównie osobom zatrudnionym w ramach etatu, czyli umowy o pracę. Co ważne, kodeks pracy reguluje również inne warianty nawiązania stosunku pracy, czyli mianowanie, powołanie, wybór oraz spółdzielczą umowę o pracę.

Brzmienie artykułu 93 paragraf 1 kodeksu pracy potwierdza, że rodzinom zmarłych, wcześniej zatrudnionych na podstawie mianowania, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę również przysługuje odprawa pośmiertna (po spełnieniu ustawowych wymogów). Do świadczenia takiej pomocy przedsiębiorca nie jest natomiast zobowiązany jeśli zmarły został zatrudniony np. w ramach umowy zlecenia, umowy o dzieło lub kontraktu zawartego między dwoma przedsiębiorcami. Oczywiście, nie można wykluczyć, że właściciel firmy w takiej sytuacji przyzna jakąś pomoc finansową rodzinie zmarłego. Nie będzie to jednak odprawa pośmiertna w rozumieniu przepisów kodeksu pracy.

Wysokość pomocy bardzo mocno zależy od stażu pracy …

 

Z punktu widzenia rodziny zmarłego pracownika, kluczową kwestią jest oczywiście wysokość, jaką powinna mieć

odprawa pośmiertna

wypłacana przez pracodawcę. Artykuł 93 paragraf 2 kodeksu pracy informuje, że pracodawca niezależnie od przyczyny śmierci zmarłego powinien przyznać jego bliskim odprawę pośmiertną na poziomie:

  • 100% miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli zmarły pracownik był w danej firmie zatrudniony krócej niż przez 10 lat
  • 300% miesięcznego wynagrodzenia, gdy staż pracy zmarłego u ostatniego pracodawcy wynosił co najmniej 10 lat i nie przekroczył 15 lat bez jednego dnia.
  • 600% miesięcznego wynagrodzenia jeśli czas zatrudnienia zmarłego w firmie wypłacającej odprawę pośmiertną wyniósł co najmniej 15 lat.

 

Warto wiedzieć, że do czasu zatrudnienia, od którego zależy odprawa pośmiertna zaliczamy również zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy jeśli obecny pracodawca stał się następcą prawnym poprzedniego. Co ważne, odprawa pośmiertna będzie się należała nie tylko wtedy, gdy śmierć nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy. Przepisy nakazują pracodawcy wypłacać takie świadczenie również jeśli bliski zmarł po rozwiązaniu stosunku pracy i w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Nie chodzi wyłącznie o zasiłek pobierany zaraz po ustaniu stosunku pracy (patrz: E. Maniewska [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2022, art. 93).

 

Należy też pamiętać, że w razie istnienia tylko jednego uprawnionego, pracodawca wypłaci jedynie 50% kwoty wskazanej powyżej. Mowa o świadczeniu dla bezdzietnej małżonki zmarłego wynoszącym np. 50% miesięcznego wynagrodzenia byłego pracownika, który przepracował w danym zakładzie pracy 5 lat. Pozytywnym aspektem jest natomiast zwolnienie odprawy pośmiertnej z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Odprawa pośmiertna przysługuje tylko najbliższej rodzinie 

 

Wypłata obowiązkowych świadczeń na rzecz rodziny zmarłego nie powinna zbytnio obciążać finansów pracodawcy, które często i tak są napięte. Dlatego ustawodawca ograniczył obowiązek wypłacania pomocy tylko do wsparcia dla najbliższych zmarłego.

Odprawa pośmiertna przysługuje jedynie małżonkowi (nie rozwiedzionego i nie znajdującemu się w separacji), a także pozostałym członkom rodziny spełniającym warunki do uzyskania renty rodzinnej. W kontekście uprawnionych do renty rodzinnej, którym przysługuje też odprawa pośmiertna, chodzi przede wszystkim o dzieci zmarłego. Niestety, jedną wspomnianą odprawę trzeba równo podzielić między wszystkich uprawnionych członków rodziny.

W związku z powyższym, liczba małoletnich dzieci, które wychowywał zmarły nie będzie miała wpływu na sumaryczną kwotę wypłacaną przez pracodawcę. Taki przedsiębiorca nie musi wypłacać odprawy pośmiertnej jeśli ubezpieczył pracownika na życie, a wypłacone świadczenie ubezpieczeniowe jest wyższe niż odprawa pośmiertna przysługująca wedle przepisów kodeksu pracy. Mowa o sytuacji, gdy pracodawca zawarł umowę obejmującą ryzyko śmierci zmarłego i całkowicie pokrywał składki ubezpieczeniowe (patrz: P. Prusinowski [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1-93, wyd. VI, red. K. W. Baran, Warszawa 2022, art. 93 ). Jeśli ubezpieczyciel wypłacił niższą kwotę, to przedsiębiorca powinien ją uzupełnić do wysokości odprawy pośmiertnej.

Zobacz również

Jak wybrać najlepszy program do zarządzania kancelarią?
Jak wybrać najlepszy program do zarządzania kancelarią?
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak wybrać najlepszy program do zarządzania kancelarią? W dobie cyfryzacji, odpowiednie oprogramowanie może znacząco ułatwić pracę, poprawić efektywność i zwiększyć produktywność. W tym artykule, zanurzymy się w świat technologii, aby pomóc Ci podjąć świadomą decyzję.
Dobry adwokat z Gdańska? Jak dokonać dobrego wyboru?
Dobry adwokat z Gdańska? Jak dokonać dobrego wyboru?
Gdańsk to miasto, w którym na każdym kroku można natknąć się na kancelarię adwokacką. Dlatego wybór odpowiedniego prawnika może być wyzwaniem. Kluczem jest zdobycie odpowiednich informacji i skupienie się na odpowiednich kryteriach wyboru. Sprawdź, jak wybrać odpowiedniego adwokata w Gdańsku.
Bezumowne korzystanie z gruntu a zasiedzenie - co warto wiedzieć?
Bezumowne korzystanie z gruntu a zasiedzenie - co warto wiedzieć?
Bezumowne korzystanie z gruntu a zasiedzenie - ten temat dość często przewija się w Internecie. Postanowiliśmy go więc nieco przybliżyć.