Sprawy rozwodowe i sprawy o alimenty w Polsce niestety trwają dość długo. Zwłaszcza wtedy, gdy rozstający się małżonkowie nie chcą zgodzić się na kompromisy. Negatywnie na czas trwania postępowania sądowego wpływa także duża liczba dowodów oraz ekspertyz i powołanych świadków. Czas trwania sprawy rozwodowej wydłuża na przykład konieczność badania psychologicznego dziecka przez opiniodawczy zespół sądowych specjalistów (OZSS). Dane Ministerstwa Sprawiedliwości z I kw. 2022 r. wskazują, że wówczas średni czas trwania procesowej sprawy rodzinnej w pierwszej instancji wynosił około 8 miesięcy. Warto pamiętać, że spór rozwodowy może się przenieść do drugiej instancji sądowej. Dlatego zabezpieczenie alimentów na czas procesu wydaje się bardzo dobrym rozwiązaniem, które zapewnia odpowiednią sytuację finansową małoletniego. Postanowiliśmy wyjaśnić, jak funkcjonuje wspomniane zabezpieczenie alimentów.
Zabezpieczenie alimentów działa inaczej niż inne zabezpieczenia
Na wstępie warto zwrócić uwagę, że zabezpieczenie alimentów pod względem zasad swojego funkcjonowania różni się od standardowego zabezpieczenia, którego sąd może udzielić w innej sprawie prowadzonej na podstawie kodeksu postępowania cywilnego. Wspomniany kodeks reguluje również postępowanie w sprawach rodzinnych, o czym mówi artykuł 1 tego aktu prawnego. Artykuł 730 kodeksu postępowania cywilnego informuje natomiast, że powód może żądać udzielenia zabezpieczenia dla swoich roszczeń w każdej sprawie podlegającej rozpoznaniu przez sąd. Przykładowo, kredytobiorca kwestionujący sposób ustalania rat w sporze sądowym z bankiem, zawnioskuje o tymczasowe wstrzymanie płatności ratalnych na czas trwania sprawy cywilnej.
Opisywane przez artykuł 753 kodeksu postępowania cywilnego zabezpieczenie alimentów jest szczególnym rodzajem zabezpieczenia, ponieważ obliguje ono drugiego rodzica (zwykle ojca) do przekazywania zasądzonej kwoty na rzecz dziecka aż do prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy rozwodowej przez sąd lub do wydania wyroku alimentacyjnego z rygorem natychmiastowej wykonalności. To wyjątek od ogólnej reguły, zgodnie z którą zabezpieczenie nie powinno zmierzać do zaspokojenia roszczenia (patrz art. 731 KPC). Sąd zobowiąże wskazanego rodzica do tymczasowego łożenia na rzecz dziecka jeśli druga strona w ramach wniosku o zabezpieczenie uprawdopodobni swoje roszczenie. W praktyce takie uprawdopodobnienie polega np. na wskazaniu, że dziecko potrzebujące wsparcia finansowego jest synem lub córką pozwanego, a rodzic zobligowany do utrzymania potomstwa wcześniej nie wywiązywał się odpowiednio z tego obowiązku.
Ostateczne alimenty mogą się różnić od tymczasowego świadczenia
Warto wiedzieć, że wniosek o zabezpieczenie alimentów precyzuje kwotę, jaką jeden rodzic domaga się od drugiego w celu zaspokojenia potrzeb dziecka. Wniosek może np. dotyczyć zabezpieczenia świadczeń alimentacyjnych o wysokości 1200 zł miesięcznie, które będą płatne do dziesiątego dnia każdego miesiąca na konto bankowe matki małoletniego. Podczas określania wysokości tymczasowego świadczenia rodzica na rzecz dziecka, sąd bierze pod uwagę między innymi zasadę równej stopy życiowej obydwu stron. Generalnie rzecz biorąc, wysokość tymczasowego świadczenia powinna być zbliżona do późniejszych alimentów. Nie oznacza to jednak, że zabezpieczenie alimentów o danej wysokości stanowi gwarancję ostatecznej kwoty świadczenia alimentacyjnego.
Należy mieć świadomość, że istnieje możliwość wnioskowania o zabezpieczenie alimentów z datą wsteczną. W takiej sytuacji, trzeba jednak wykazać, że istnieją niezaspokojone potrzeby małoletniego lub zobowiązania związane z tymi potrzebami. Przykładem mogą być nieopłacone rachunki za leczenie dziecka. Zabezpieczenie alimentów z datą wsteczną bywa dość trudne do uzyskania. Żadnych problemów nie będzie natomiast z uzyskaniem klauzuli wykonalności dla zabezpieczenia. Udzielone zabezpieczenie alimentów podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej. Na podstawie artykułu 743 kodeksu postępowania cywilnego, postanowienie o zabezpieczeniu alimentów otrzymuje z urzędu klauzulę wykonalności.
Ekspert pomoże przygotować wniosek o zabezpieczenie alimentów
Wniosek o zabezpieczenie alimentów z całą pewnością nie jest łatwym do zredagowania pismem sądowym - między innymi ze względu na konieczność uprawdopodobnienia swojego roszczenia. Poza tym wspomniany wniosek powinien spełniać pozostałe wymogi pisma procesowego. W praktyce wniosek o zabezpieczenie alimentów zwykle składa się razem z pozwem o alimenty, pozwem o rozwód lub pozwem o podwyższenie alimentów. Właśnie dlatego odpowiedni wniosek przygotowuje ten sam ekspert prawny, któremu powierzono opracowanie pozwu (np. dobry prawnik Warszawa). Warto wybierać osobę, która posiada już spore doświadczenie w sprawach alimentacyjnych.
Wspomniany specjalista prawny może pomóc również w sytuacji, gdy wniosek o zabezpieczenie alimentów zostanie odrzucony przez sąd. Wówczas można złożyć zażalenie na postanowienie sądu w sprawie oddalenia wniosku o zabezpieczenie alimentów. Czasem rodzic wychowujący dziecko kwestionuje również ustalone zabezpieczenie alimentów, gdyż jego zdaniem sąd wyznaczył zbyt małą kwotę. Co ważne, rodzic zobowiązany do płatności też może złożyć zażalenie na decyzję o udzieleniu zabezpieczenia. W obydwu sytuacjach, termin zażalenia wynosi tylko 7 dni i jest naliczany od daty doręczenia postanowienia o zabezpieczeniu razem z uzasadnieniem. Jeszcze przed złożeniem zażalenia należy więc wnioskować o uzasadnienie postanowienia sądu. Rodzic domagający się ustalenia alimentów lub ich podwyżki nie zapłaci za takie uzasadnienie. Druga strona będzie natomiast musiała wydać 100 zł.
