Działalność gospodarcza to sposób zarobkowania, który zapewnia przedsiębiorcy swobodę na przykład w zakresie wyboru kontrahentów i samego rodzaju oferowanych produktów oraz usług. Jednoosobowy przedsiębiorca jako właściciel firmy ma również możliwość zadecydowania o zamknięciu swojej działalności. Przyczyny mogą być różne, a niewystarczająca rentowność to tylko jedna z nich. Zamknięcie działalności gospodarczej jest decyzją, która oznacza ważne obowiązki na gruncie prawnym. Warto dowiedzieć się na czym dokładnie one polegają. Postanowiliśmy udzielić odpowiedzi na to pytanie, bo część przedsiębiorców zbyt pochopnie decyduje o zamknięciu firmy mając do wyboru mniej kłopotliwe zawieszenie działalności gospodarczej jako alternatywę. Nasz artykuł oczywiście nie wyczerpuje rozległego tematu, jakim jest zamknięcie działalności gospodarczej. Uzupełniających informacji na temat skutków i zasad zamknięcia firmy może udzielić dobra kancelaria prawna (np. dobra kancelaria prawna Warszawa).
Zamknięcie działalności gospodarczej to nie sposób na długi
Na wstępie warto przypomnieć, że zamknięcie działalności gospodarczej nie stanowi recepty na problem wynikający z długów firmowych. Gdyby ustawodawca pozwolił na zamknięcie firmy skutkujące wygaśnięciem wcześniejszych zobowiązań, to mielibyśmy do czynienia z bardzo wieloma przypadkami nieuczciwości. Właśnie dlatego przepisy nie przewidują ograniczeń dla wierzycieli związanych z dochodzeniem należności od byłego właściciela firmy. Co więcej, osoby prowadzące jednoosobową działalność odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania firmowe. W stosunku do starszych długów, nieskutecznym rozwiązaniem będzie np. ustanowienie rozdzielności majątkowej z małżonkiem. Podsumowując: zamknięcie działalności gospodarczej nie jest receptą na długi firmowe. Tak czy inaczej trzeba będzie je spłacić. Lepiej to zrobić wcześniej ze względu na odsetki.
Odpowiedni wniosek do CEIDG szybko złożymy przez Internet
Przedsiębiorca zdecydowany na zamknięcie działalności gospodarczej w pierwszej kolejności powinien złożyć wniosek CEIDG-1 z adnotacją o likwidacji firmy. Obecnie coraz większa część właścicieli firm wykonuje taką czynność przez Internet, korzystając najczęściej z Profilu Zaufanego. Z przekazaniem informacji o zamknięciu firmy do urzędowej ewidencji nie należy zwlekać. Przepisy przewidują bowiem na taką czynność czas wynoszący 7 dni od daty trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
Co ważne, nie można składać wniosku CEIDG-1 z przyszłą datą zakończenia działalności gospodarczej. Wspomniany wniosek otrzyma również urząd skarbowy i operator systemu REGON. Niestety, takie pośrednie zawiadomienie urzędu skarbowego nie zawsze wystarcza. Status płatnika VAT powoduje bowiem konieczność dokonania pewnych formalności w urzędzie skarbowym. Wniosek CEIDG-1 służy również do poinformowania ZUS-u o zmianie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu wykreśli przedsiębiorcę jako płatnika składek. W ciągu kolejnych 7 dni należy jednak złożyć dokumenty dotyczące wyrejestrowania z ubezpieczeń przedsiębiorcy i członków rodziny (ZUS ZWUA i ZCNA).
Po zamknięciu firmy trzeba uregulować sprawy podatkowe …
W praktyce to właśnie rozliczenia z fiskusem sprawiają, że zamknięcie działalności gospodarczej bywa dość uciążliwe. Już wspominaliśmy o dodatkowych obowiązkach płatnika VAT. Taki przedsiębiorca musi między innymi wykonać spis z natury dla celów podatku VAT. Spis będzie potrzebny do ustalenia VAT-u od składników majątku firmy przenoszonych do majątku prywatnego. W zależności od wyników remanentu powstanie niedopłata lub nadpłata podatku. Oświadczenie o przeprowadzeniu spisu z natury podatnik składa do urzędu skarbowego razem z ostatnią deklaracją VAT i formularzem VAT-Z. W odpowiedzi fiskus wykreśli przedsiębiorcę z rejestru VAT (w tym również VAT-UE).
Dla podatników rozliczających się w ramach popularnej księgi przychodów i rozchodów zamknięcie działalności gospodarczej oznacza konieczność przygotowania spisu z natury, który nie uwzględnia jednak środków trwałych. Wyniki spisu trafiają do zamykanej księgi przychodów i rozchodów. Podsumowanie KPIR odpowiada natomiast na pytanie o dochód z działalności oraz należny podatek dochodowy. Taki końcowy podatek płacimy zgodnie z wcześniej wybranym wariantem przekazywania zaliczek na konto fiskusa (tzn. miesięcznie lub kwartalnie). Zamknięcie działalności gospodarczej oczywiście nie wpływa na późniejszą konieczność wykazania dochodu firmowego w ramach rocznego rozliczenia PIT.
Jeżeli zamknięcie działalności gospodarczej dotyczy firmy korzystającej wcześniej z kasy fiskalnej, to właściciel musi brać pod uwagę inną formalność. Mianowicie, w takiej sytuacji zachodzi konieczność tak zwanego zamknięcia kasy fiskalnej. Jest to ważna czynność wykonywana w obecności pracownika urzędu skarbowego i serwisanta kas. Wspomniany pracownik dokonuje odczytu zawartości pamięci kasy i sporządza protokół. Najpierw trzeba jednak złożyć wniosek o wyrejestrowanie kasy z ewidencji prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego, załączając protokół z odczytu zawartości pamięci kasy i raport fiskalny rozliczeniowy.
Przedsiębiorca ma obowiązek przechowywania dokumentów
Kolejny ważny obowiązek dla przedsiębiorcy wybierającego zamknięcie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością przechowywania dokumentacji. Dotyczy to również dokumentacji dotyczącej zatrudnienia pracowników. Umowy z takimi osobami trzeba oczywiście rozwiązać przed zamknięciem firmy, co będzie rodziło obowiązek wysłania odpowiednich deklaracji do ZUS-u. W związku z możliwymi obiekcjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz fiskusa, dokumenty księgowe dotyczące zatrudnienia oraz innych kwestii trzeba przechowywać przez 5 - 10 lat (w zależności od ich rodzaju). Dla własnego bezpieczeństwa prawnego, zabezpieczone dokumenty warto zarchiwizować nawet na nieco dłuższy okres.
